Erhan Demirci over de spreuk

nov_spreuk

Allochtoon, Belg, Vlaming, Turk, Brusselaar, Limburger, echtgenoot, papa, supporter. Erhan Demirci is veel. Maar vooral ook een zalige comedian. Met een sausje van humor erover lacht hij ongemakkelijke waarheden bloot. Een smakelijke lach combineert hij graag met een ongezouten mening. ‘Lachende monden bijten niet’, maar ze zeggen wel waar het op staat.

Verbindend wapen
Er is niks mooier op deze planeet dan mensen doen lachen. Dat of voetballer worden. Dat waren mijn twee dromen. Maar dat laatste liet mijn fysiek niet toe, dus ben ik comedian geworden (lacht). Dat ik mensen met mijn grappen een goed gevoel kan geven, dat maakt mij gelukkig.

Voor mij is humor het allersterkste wapen. Met meer impact dan een Kalasjnikov. Ik heb nog nooit geweten dat een geweer een oplossing is voor een conflict. Het laat alleen maar verdriet, pijn en verdeeldheid na. Humor is veel krachtiger, je kan er zelfs de grootste vijanden mee verenigen. Ik speel mijn show zowel voor mensen die extreem rechts stemmen als extreem links. Ze lachen allemaal samen met de grappen die ik maak. Humor is een wapen dat verbindt, een zachte kracht.

Grappen met een weerhaakje
Mijn voorstellingen hebben meestal een maatschappelijke insteek. Ik vind dat belangrijk. Ik kan ook een paar uur lang vrijblijvende grappen staan maken. Maar dat is voor mij niet genoeg. Mijn regisseur Han Coucke moedigt dat ook aan. “Je hebt een mening”, zegt hij, “Je voelt je betrokken bij wat er in de wereld gebeurt. Laat dat maar horen. Verwerk dat in je humor.” Ik geloof dat ik daardoor ook echt iets kan veranderen. Als ik een voorstelling speel, wil ik mensen eens goed doen lachen, dat is uiteindelijk toch de ambitie van elke comedian (lacht). Maar ik wil hen ook doen nadenken. Een beetje twijfel zaaien in hun oordelen en overtuigingen.

Onlangs kreeg ik een berichtje van ouders die met hun twee puberkinderen naar een show kwamen kijken. Ze hadden achteraf thuis aan de keukentafel nog lang zitten discussiëren. Daar word ik blij van. Linkse pubers die de harde realiteit nog moeten ervaren en iets conservatieve ouders die via mijn grappen tot een gesprek komen, elkaars standpunt in het leven beter leren begrijpen. Hoe schoon is dat. Dat er aan de grappen die ik vertel weerhaakjes zitten die mensen bij hun nekvel grijpen, dat vind ik belangrijk.

Recht lachen wat scheef zit
Het genre stand-up comedy is ontstaan uit ontevredenheid, uit een gevoel van onrecht in de Amerikaanse getto’s. Mensen lachten er hun miserie mee weg. Dat vind ik nog altijd één van de mooiste kanten van humor, dat je er je zorgen mee kan weglachen. Dat je recht kan lachen wat scheef zit. En dat gaat verder dan je zorgen vergéten. Je vergeet niet, je voegt er gewoon een lach aan toe.

Eerder dit jaar speelde ik een show voor Kom op tegen Kanker, voor jonge mensen tussen vijftien en vijfentwintig jaar. Wat bleek, de grappen die het beste werkten waren grappen over kanker, over hun miserie.

Ik kwam daar toe met een klein hartje, ocharme die gasten, zo jong en al zoveel meegemaakt. Toen ik tussendoor stiekem een sigaretje ging roken, zag ik daar een hoop mensen rustig staan paffen. Dat verwerk ik dan in mijn show: “Wat is er mis met jullie?! Vechten voor adem, maar toch smoren gelijk een schoorsteen! What da fuck?!” De hele zaal lag plat. Met humor ga je die kinderen hun miserie niet oplossen, maar ze hebben er tenminste wel eens goed mee kunnen lachen.

Al lachend je punt maken
Als comedian leef ik niet in een vacuüm, ik sta midden in de wereld. En wat er in die wereld gebeurt, dat trek ik mij aan. Ik noem dat niet per se een engagement. Ik vind het maar normaal dat je als mens iets positiefs wil bijdragen aan de samenleving waar we allemaal deel van zijn. Mijn shows baseer ik dan ook altijd op wat er leeft in de maatschappij. In de voorstelling die ik nu speel zit er een stuk over Sanda Dia omdat het mij verschrikkelijk frustreert dat sommigen overal mee wegkomen, omdat ze genoeg centen hebben of de juiste mensen kennen.

Daarnet hoorde ik op de radio Trump over de Gazastrook, ik word daar ziek van. Wat daar gebeurt dat is onmenselijk, terwijl wij allemaal toekijken. We mogen niet nog eens dezelfde verschrikkelijke fouten maken uit het verleden. Ik denk dat dat het uitgangspunt wordt voor mijn nieuwe show: “how did we fuck up, again”?! Het wordt een héél lange voorstelling (lacht)! Zie je, met humor kan je zulke dingen aankaarten. Ik kan het over Gaza en andere gebeurtenissen hebben, zonder aan te vallen of te bijten. Maar met een lach hebben we dan toch ongemakkelijke waarheden aangeraakt.

Gaan mijn comedyshows de wereld redden? Zo naïef ben ik niet (lacht). Maar voor mijn gemoedsrust is het belangrijk dat ik meer doe dan flauwe grappen vertellen. Dat ik mijn mening geef. En iedereen doet ermee wat hij wil."

Download hier de maandspreuk →