Luc Smeets over de spreuk

spreuk-augustus

Luc Smeets is voorzitter van de Virga Jessefeesten in Hasselt. En die staan in 2024 in het teken van ‘(h)echt zijn’. Waarden als ‘authenticiteit’ en ‘verbondenheid’ sluiten nauw aan bij de eeuwenoude traditie van de zeven jaarlijkse feesten. Aansluitend bij het thema werd bij deze editie sterk ingezet op co-creatie. In de Ommegang en tijdens de Feesten tonen de Hasselaars een stukje van zichzelf en van hun unieke talent. Ze werken samen aan één project, ieder op zijn eigen unieke manier. En ze zijn daarmee stuk voor stuk (h)eerlijk echt! 

Etiketten plak je op flessen
Mensen moeten kunnen zijn wie ze zijn. Dat is een heel actueel thema. We leven in een samenleving waarin de verschillen tussen mensen uitgelicht en geproblematiseerd worden en dat drijft ons uit elkaar. Ik vind het zo jammer dat mensen niet gewoon mensen mogen zijn, elk vanuit hun eigenheid. 

202408_LuC_Smeets_1000x850_lp_1.jpg

Ik ben een echte fan van Phil Bosmans, al van toen ik jong was. Hij heeft me altijd aangesproken en geïnspireerd omdat hij compromisloos de kant koos van de zwakkeren, mensen die al te gemakkelijk beoordeeld en veroordeeld worden. Hij heeft altijd opgeroepen om mild om te gaan met de verschillen die er sowieso zijn tussen mensen. En om van die verschillen geen breekpunt te maken. Hij ging op zoek naar samenhorigheid en verdraagzaamheid binnen die verschillen.
Bij een grote groep mensen voel je onwil wanneer we verschillen erkennen en poneren als normaal. Maar dat is een eindeloze discussie, want wie of wat is in godsnaam ‘normaal’? Neem de genderdiscussie die nu woedt, de LGBTQ+-beweging staat onder druk staat in sommige landen en bij bepaalde politieke partijen. Óók in onze Westerse samenleving. Het is alsof we het allemaal heel belangrijk vinden om onszelf te kunnen zijn àls we maar binnen de lijntjes kleuren. Of als de àndere maar binnen de lijntjes kleurt en niet te veel van ons verschilt. Zo werkt het natuurlijk niet.
Laat de mensen toch zijn wie ze zijn zonder ze te willen labelen. ‘Etiketten plak je op flessen, niet op mensen’, dat is er ook eentje van Phil Bosmans! 

We zijn ons eigen ideaalbeeld
Ik heb veertig jaar bij de VDAB gewerkt. Ik heb daar gemerkt dat heel veel jonge mensen die werk zoeken vaak een laag zelfbeeld hebben. Ze zijn op zoek naar wie ze zijn, naar hun talenten, hun mogelijkheden. Ze lopen een beetje verloren. Ook omdat ze het gevoel hebben dat ze zichzelf niet mogen zijn, met al hun gebreken en alles wat hen uniek maakt, hun hebbelijkheden en onhebbelijkheden. 

De beeldvorming op sociale media met hun influencers, het ideaal dat hen wordt voorgehouden is ook verwarrend. Er wordt hen opgedrongen hoe ze eruit moeten zien, wat ze leuk moeten vinden, zelfs hoe ze gelukkig moeten zijn. Maar dat is niet echt wie ze zijn. Het is doodvermoeiend om de hele tijd een ideaal te willen benaderen. Terwijl we toch allemaal ons eigen ideaalbeeld zijn! Echt zijn, jezelf mogen zijn wil ook zeggen erkend te worden in je talent, in wie je bent en wat je kan. Iedereen heeft talent. En de erkenning van dat talent is zo belangrijk voor onze eigenwaarde. Maar het betekent ook je eigen imperfecties en die van een ander te willen aanvaarden. Mild zijn tegenover jezelf en elkaar. Mensen krijgen burn-outs, onder andere omdat ze te perfectionistisch zijn. Gewoon jezelf durven en mogen zijn is in die zin heilzaam. Ik heb het geluk gehad op te groeien in een warm nest. Ik heb me kunnen ontplooien, kunnen ontdekken waar mijn passie en talent liggen. Ik ben sterke mensen tegengekomen op mijn pad, mijn ouders, leraars op het college, sporttrainers, mijn voorgangers bij de Virga Jessefeesten. Mijn persoonlijkheid is mee door hen gevormd. Zij hebben me zelfvertrouwen gegeven en geleerd dat het goed is om jezelf te zijn. Ze hebben me een paar sterke schoenen meegegeven. 

Echt mogen zijn is een maatschappelijk issue
In mijn loopbaan heb ik ook met veel verschillende culturen samengewerkt. Tijdens de sluiting van de Limburgse mijnen werkte ik met de Turkse, de Italiaanse en de Marokkaanse gemeenschap. In Limburg hebben we een traditie van verdraagzaamheid rond diversiteit.
En of je dat nu leuk vindt of niet, onze samenleving is gewoon meer divers geworden, op veel manieren. Dat gaat over geloof, over gewoontes, omgangsvormen en overtuigingen. Maar ook over nieuwe gezinsvormen, eenoudergezinnen, twee mama’s of twee papa’s, mensen die liever alleen leven, noem maar op. De drang om zichzelf te zijn is groter geworden. De vraag is hoe onze samenleving daarmee omgaat. En dat mag gerust een pak toleranter! Iedereen heeft in zijn rugzak wel een pakje vooroordelen zitten. Vooral tegenover alles en iedereen die anders is dan wij. Mensen die zichzelf zijn zullen dus altijd wel enige weerstand oproepen. Of het nu gaat om kleur, cultuur of geaardheid. Ieder mens is anders, we moeten leren omgaan met die verschillen. Echt zijn, jezelf mogen zijn, is op die manier een maatschappelijk issue geworden. Het vraagt een inspanning, omdat je met die verschillen moeten willen omgaan.

Oprechtheid verbindt!
Het is goed dat er organisaties zijn zoals BZN die oproepen om verdraagzaam en sociaal te zijn, om elkaars verschillen te accepteren. Een Kerk kan dat ook, zou je kunnen zeggen. Maar Phil Bosmans heeft zich nooit ingekapseld in een structuur net omdat voor hem echt iederéén welkom was. Om ruimte te laten voor verschillen. Dat we los van politieke, religieuze of eender welke overtuiging zachter voor elkaar moeten zijn, dat was de essentie van zijn oproep. Heel veel van jullie spreuken gaan precies daarover: laat mensen zijn wie ze zijn. Zo gaan we veel verder geraken dan wanneer we de verschillen uitvergroten en problematiseren. 
Als je praat met mensen met een andere geloofsovertuiging ervaar je dat de verschillen niet zo groot zijn. De meeste religies zijn verbindende religies. Je gelooft in iets en dat verbindt je. Vandaar ook het woord ‘religare’, verbinden. Maar als het extreem wordt en je je eigen gedacht wil opdringen aan een ander, dan laat je de ander niet toe zichzelf te zijn, echt te zijn. Echtheid staat onder druk als je je eigen echt zijn belangrijker vindt dan die van een ander
We moeten niet allemaal hetzelfde denken of allemaal op elkaar gelijken om met elkaar verbonden te zijn. 
Je oprechtheid, dat je jezelf durft zijn en tonen, kan de band met de ander net versterken. Als je echt en oprecht bent, weten mensen meteen wat ze aan je hebben, een voorwaarde voor vertrouwen en duurzame relaties. (H)eerlijk duur echt het langst!

www.virgajessefeesten.be

(tekst: Christina van Geel / fotograaf: © Katrin Torfs)

Download hier de maandspreuk →