Tourist LeMC over de spreuk

spreuk-maart

Johannes Faes (Tourist LeMC), Antwerpse troubadour, geëngageerde muzikant, mens onder de mensen. Wij hebben hem in ons hart gesloten, ‘Meniêr den Ulpverliêner’. Twee nachten per week werkt hij als sociaal werker in een centrum voor kwetsbare gezinnen. En ook in zijn muziek hoor je glashelder een maatschappelijke bekommernis. Met zachte stem en droge humor legt hij de vinger op zere plekken, maakt hij wat lelijk is mooi, is hij genadeloos oprecht in zijn mededogen voor de mens. Voor de ander. Want dat zijn wij.
De titel en de boodschap van zijn song ‘de ander dat zijn wij’ sluit naadloos aan bij de boodschap van Bond zonder Naam. We zijn heel blij en trots dat we van zijn woorden onze aprilspreuk mochten maken.

Het is niet erg om anders te zijn.
Soms leven we naast mekaar, dat is niet erg. Er wordt soms geklaagd over groepen in grootsteden die op zichzelf leven en eilandjes vormen, maar ook dat vind ik niet erg. Zolang we die ander en zij ons maar blijven zien als mens. Zolang we onszelf in die ander blijven herkennen. Dan kun je altijd de brug blijven maken.

We vergeten dat wel eens, dat we allemaal mensen zijn. Ik heb mezelf erop betrapt dat ik tien jaar geleden geen enkele Beerschot supporter kende. Ik ben Antwerp supporter en van die andere ploeg van ’t Stad kende ik niemand. Ik snapte dat ook niet: hoe kan je nu voor Beerschot supporteren?! Tot ik Beerschot supporters leerde kennen, zij werden vrienden, collega’s. Allemaal goeie mensen. “Ah ja, dat zijn ook maar mensen”, dacht ik toen. En direct daarna de reflex: “Wat is dat nu voor een domme gedachte, natúúrlijk zijn dat mensen!” Zie hoe snel het gaat om andere groepen in de samenleving te vervreemden, te aliëniseren bijna.

Met dit nummer wil ik mensen vooral inspireren om te beseffen dat andere groepen in de samenleving ook gewoon maar mensen zijn. Die kern die we delen - hoop, verdriet, angst, vreugde - dat kennen we allemaal. Van nature jagen we allemaal op geluk, veiligheid, graag zien, een beter leven. Hoe verschillend we ook zijn, dat maakt ons allemaal menselijk. Dat vergeten we soms.

Omdat het ons kan schelen
Hoe we naar de ander kijken, dat is hoe wij de wereld vorm geven. We dragen daar zelf een verantwoordelijkheid. Iedereen moet voor eigen stoep vegen. Maar tegelijk zijn er de grotere beslissingen die voor iedereen gelden en daar moet de politiek zijn verantwoordelijkheid nemen. Er hangt nu een heel cynisch sfeertje rond de politiek, niemand heeft er nog vertrouwen in. Dat ligt in de eerste plaats aan die mannen en vrouwen zelf. Mijn nummer is ook een duidelijke boodschap aan de politici van alle kanten van het spectrum: zet de egootjes, het eigenbelang en de partijpolitiek opzij en doe wat je moet doen, voor het algemeen belang. En dat is niet mensen van mekaar vervreemden. Zo gaan we het niet beter maken.

Natuurlijk zijn niet alle politici slecht. Ik ken er één en dat is een goeie. (Lacht) De kans is groot dat extreemrechts ook in België nog groeit, zegt hij. Zoals in heel Europa. Maar die pendule slingert terug. We zitten nu in een negatieve fase, maar het wordt beter. Hopelijk moeten we niet te lang door het donker voor het weer opklaart. Dat gebeurt natuurlijk ook niet vanzelf. Daar moeten we allemaal ons steentje voor bijdragen: jij en ik, de bedrijven, de politiek, … om het voor het geheel beter te maken. En wie sterkere schouders heeft, mag een grotere baksteen meesleuren.
Maar we moeten de handen uit de mouwen steken, we moeten actie ondernemen. Niet gewoon afwachten.

Het is tijd voor empathie, voor verbondenheid. Dat is niet soft. Dat is eigenlijk heel radicaal. “Decency is the new punk”, zei Michaël Van Peel. We moeten actie voeren tegen de onverschilligheid, tegen individualisering, voor menselijkheid, voor verbinding. Omdat het ons echt wel kan schelen.

De schoonheid van twee werelden
Ik ben opgegroeid in de Antwerpse Seefhoek en daar heb ik leren houden van contrasten. Daar leefden heel veel groepen samen of naast mekaar, maakt niet uit. Er was veel contrast: allochtoon en autochtoon, arm en een beetje rijker. Die combinatie van werelden, dat vind ik verrijkend. Ik hou ook van de oude Antwerpse stadscultuur. De geschiedenis van de oude stad, het plat Antwerps op ‘den Antwerp’, fantastisch. En ik hou ook van de multiculturele samenleving. Waarom zou je moeten kiezen? In die twee werelden zit veel schoonheid.

We zijn anders. Soms botst het. Dat is geen ramp. We moeten er niet allemaal hetzelfde uitzien, we moeten niet over alles hetzelfde denken. Het zit blijkbaar in onze genen dat we meer empathie voelen voor mensen die op ons lijken. Tijdens de oorlog in Oekraïne was er meer empathie, werd er meer steun op tafel gegooid dan voor de oorlog in pakweg Syrië. Daar zitten biologische en psychologische redenen achter. Maar we moeten ons daar wel bewust van zijn.

Het is ook niet erg om vooroordelen te hebben, die hebben we allemaal. Maar we moeten ons er wel bewust van zijn zodat we er niet naar gaan handelen. Zodat we niet gaan discrimineren of ons racistisch gaan opstellen. Na de uitspraken van Connor Rousseau over de Roma zei Louis Tobback: “We zijn allemaal toch een beetje racist”. Dat gaat alweer te ver. We moeten ons bewust zijn van onze vooroordelen zodat we niet naar racisme afglijden. Daar moet je je voor behoeden.

Allemaal anders, allemaal mensen
De wereld heeft meer inspiratie nodig. Kunst, schoonheid, woorden. Ik word zelf heel hard geïnspireerd door woorden. Ik heb dat nodig om actiever en meer empathisch te zijn, om zelf iets te kunnen creëren. Woorden kunnen een verschil maken. Ik krijg vaak berichten van mensen die erdoor geraakt zijn, door muziek en woord. En dat geldt zeker niet alleen voor mij, ook voor mijn collega-muzikanten.

Maar of je nu geraakt wordt door woorden, muziek, kunst of natuur, maakt niet uit. We moeten geïnspireerd worden om het beter te doen. Ieder op onze manier. Dan kan de pendule sneller naar de goeie kant zwaaien.

Ik haal mijn inspiratie bijvoorbeeld ook bij de woorden van grote denkers, want dat ben ik zelf niet. “De hel dat zijn de anderen” is een uitspraak van de Franse filosoof Jean-Paul Sartre. Ik heb toevallig de creatieve mogelijkheden om daar iets van te maken waarmee ik anderen inspireer.
Ik geef er mijn eigen draai aan. De hel dat zijn de anderen, maar de ander dat zijn wij. Wij klagen over hen en zij over ons. Zo gaan we het niet redden samen. We zijn allemaal anders, allemaal mensen.

Download hier de maandspreuk →